یکی از اصول کلیدی در آموزش تحلیل تکنیکال این است که “قیمت اغلب دروغ می‌گوید ولی مومنتوم عموما حقیقت را بیان می‌کند. اصلا معنی و مفهوم مومنتوم چیست که در بازارهای مالی اینهمه درباره آن صحبت می‌شود؟ وقتی کسی می‌گوید مومنتوم ضعیف شده یا مومنتوم قوی است، منظور چه چیزهایی است؟ قرار است در این مقاله با همدیگر معنی مومنتوم و افت آن را در بازارهای مالی یاد بگیریم.
در تولید این مقاله از تجربه و نظر متخصصین و تریدرهای کوینوورس و مراجع معتبری مانند investopedia (لینک), strike (لینک) و fbs (لینک) استفاده شده است.
مومنتوم چیست؟
درست همانطور که بازیکنان حرفه‌ای پوکر با بازیکن مقابل بازی می‌کنند و نه با کارت‌ها، معامله‌گران حرفه‌ای هم به جای قیمت، مومنتوم را ترید می‌کنند. ولی ابتدا بیایید با هم بررسی کنیم و ببینیم این مومنتوم چیست و چه مفهومی دارد؟
وقتی در بازارهای مالی مانند بازار فارکس و ارز دیجیتال صحبت از مومنتوم می‌شود منظور سرعت، شتاب و یا قدرت یک خط روند است. در واقع مومنتوم نشانگر سرعت تغییر یک جفت ارز در یک دوره معین و خاص است یا به عبارتی دیگر، مومنتوم ابزاری است که اشتیاق خریداران و فروشندگان در بازار را ارزیابی کرده و می‌سنجد.
برای فهم بهتر مومنتوم بهتر است اینگونه تصور کنید که مومنتوم درست مانند یک گلوله برفی در حال حرکت از بالای کوه به سمت پایین است که هرچه جلوتر می‌رود، سرعت و سایز آن بیشتر می‌شود.
این مساله در بازار فارکس و ارز دیجیتال هم صادق است؛ یعنی زمانیکه قیمت یک جفت ارز مومنتوم قوی را از خود نشان می‌دهد، احتمال اینکه روند در مسیر فعلی‌اش ادامه داشته باشد بیشتر است.
حال که متوجه مفهوم مومنتوم در بازارهای مالی شدید، خیلی راحت‌تر می‌توانید درک کنید که منظور از افت مومنتوم در مارکت چیست. هر زمان در بازار فارکس صحبت از افت مومنتوم می‌شود منظور کاهش قدرت، سرعت یا شتاب یک روند است.
این مساله می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد که در ادامه همین مقاله تمام آنها را با هم بررسی میکنیم. یادتان باشد به عنوان یک قانون بسیار مهم، درک موضوع مومنتوم یا افت مومنتوم در بازار فقط یک اصطلاح یا یک کلمه عادی نیست بلکه این مساله یک ابزار بسیار قدرتمند و حیاتی در نتیجه معاملات شما و سود و ضررهای‌تان است.
منظور ما این است که اگر شما بتوانید به موقع افت مومنتوم در مارکت را تشخیص دهید، به موقع هم می‌توانید از معامله‌تان با سود بسیار خوبی خارج شده و حتی اگر استراتژی‌تان اجازه می‌دهد همراه و در جهت ریزش مارکت حرکت کنید.
معامله‌گران اغلب از یکسری اندیکاتور مانند اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) یا اندیکاتور همگرایی و واگرایی میانگین متحرک (MACD) برای کمیت و سنجش مومنتوم یا افت آن در مارکت استفاده می‌کنند.
چرا مومنتوم مهم است؟
برای پی بردن به اهمیت موضوع مومنتوم در مارکت فقط کافی است به این جمله که می‌گوید: مومنتوم یک نیروی حیاتی است که حرکات مارکت را هدایت می‌کند فکر کنید.
در حقیقت مومنتوم روانشناسی پشت تمام تصمیمات مربوط به خرید و فروش را آشکار کرده، به تریدرها کمک می‌کند جهت روند و بازگشت‌ها را تشخیص دهند و نقاط احتمالی ورود و خروج را پیدا کنند.
معامله‌گران با درک و استفاده مؤثر از اندیکاتورهای مخصوص تشخیص مومنتوم می‌توانند بینش ارزشمندی در مورد رفتار بازار به دست آورده و تصمیمات آگاهانه‌تری در معاملات خود اتخاذ کنند.
5 اندیکاتور مهم برای تشخیص مومنتوم
حال که با مفاهیم مومنتوم و افت آن در بازارهای مالی به علاوه اهمیت مومنتوم در مارکت آشنا شدید، نوبت آن است تا یکسری ابزار قدرتمند به شما معرفی کنیم تا بتوانید با کمک آنها شتاب یا افت حرکت روند را به موقع تشخیص دهید.
در بازار فارکس اندیکاتورهای مومنتومی مختلفی برای معامله‌گران وجود دارد که هر کدام از آنها بینش منحصر به فردی در مورد پویایی بازار به شما ارائه می‌دهند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
- اندیکاتور MACD
- اندیکاتور RSI
- اسیلاتور استوکاستیک
- اندیکاتور باندهای بولینگر
- اندیکاتور ADX
البته تریدرها برای دریافت سیگنال‌های قوی‌تر و درک شفاف‌تر نسبت به شتاب یا افت مومنتوم در بازار، این اندیکاتورها را با کمک دیگر ابزارها مانند: پرایس اکشن، الگوهای مهم ادامه‌دهنده یا بازگشتی و تکنیک‌هایی همچون واگرایی ترکیب می‌کنند.
تشخیص مومنتوم با اندیکاتور ADX
اندیکاتور شاخص جهت دار (ADX) متوسط ابزاریست برای تعیین قدرت یک روند در قیمت یک ارز دیجیتال یا یک حفت ارز. همانطوری که فرمول اندیکاتور ADX به ما می‌گوید این اندیکاتور با حذف نویز بین نشانگرهای +DI و -DI و ضرب آن در 100 محاسبه می شود.
اندیکاتور ADX بالاتر از 25 در طول یک روند نزولی سیگنال یک روند قوی است و یک سیگنال خروج برای معامله گران است. ADX بالای 25 در طول یک روند صعودی نشان دهنده یک روند قوی است و یک سیگنال ورودی برای معامله گران است.
تریدرها قبل از ورود به معاملات در جهت روند، از اندیکاتور ADX برای تأیید وجود یک روند استفاده می کنند. با عددی کردن قدرت روند، اندیکاتور ADX به تریدرها کمک می‌کند تا بفهمند که چه زمانی یک قیمت به اندازه کافی قوی است. هر چه میزان ADX بیشتر باشد، روند ادامه دار قوی تر است.
مطالعه مقاله بهترین اندیکاتور برای ورود و خروج در 2024 را به شما پیشنهاد میکنیم.
کاربرد اندیکاتور باند بولینگر در تشخیص Momentum
باندهای بولینگر خطوط نوسانی هستند که در بالا و پایین تر از اندیکاتور میانگین متحرک رسم می شوند. آنها با گرفتن میانگین متحرک ساده از قیمت، سپس جمع و تفریق تعدادی انحراف استاندارد از میانگین متحرک محاسبه می شوند.
باندها در دوره‌های نوسانات زیاد گسترده می‌شوند و در دوره‌های نوسان کم منقبض می‌شوند. نوار بالایی مقاومت را ایجاد می کند، در حالی که نوار پایینی پشتیبانی می کند.
- زمانی که قیمت به باند بالایی بولینگر می رسد، معامله گران سیگنال فروش را دریافت می کنند که پیش بینی بازگشت احتمالی بازار به سمت نزولی است.
- زمانی که قیمت به باند بولینگر پایین تر می رسد، معامله گران سیگنال خرید را دریافت می کنند که پیش بینی بازگشت احتمالی بازار به سمت صعودی است.
هرچه قیمت به سمت باند بالا یا پایین نزدیکتر باشد، احتمال جهش از باندها در جهت مخالف بیشتر می شود. باندهای بولینگر با منبسط شدن در دوره‌های پرنوسان و پرریسک و انقباض در دوره‌های آرام و بدون ریسک، با شرایط بازار سازگار می‌شوند.
تشخیص مومنتوم با اندیکاتور RSI
وقتی نوبت به اندیکاتورهای تشخیص مومنتوم در مارکت می‌رسد، معامله‌گران اغلب به دنبال واگرایی بین اندیکاتور و حرکت قیمت هستند تا بتوانند تغییر روند بالقوه مارکت را تشخیص دهند.
برای مثال، اگر قیمت یک جفت ارز در حال رسیدن به قله‌های جدید باشد اما اندیکاتور RSI نتواند این قله‌ها را تایید کند و در عوض نشانگر افت مومنتوم در بازار باشد، این مساله می‌تواند نشانه روند ضعیف مارکت (منظور هر نوع دارایی مالی مثل جفت ارز و غیره است) باشد.
با یک نگاه ساده به تصویر بالا می‌توانید براحتی تشخیص دهید که مومنتوم بازار در حال کاهش است. منظور از واگرایی بین مارکت و RSI این است که هر وقت قیمت قله‌ها یا دره‌های جدیدی را فتح کرد ولی اندیکاتور RSI با آن هم‌مسیر نشد و به نوعی آن را تایید نکرد، یک واگرایی صورت گرفته که به معنی افت مومنتوم در مارکت است.
تشخیص افت مومنتوم با اندیکاتور مکدی
ابزار دیگری که تریدرها به وسیله آن افت مومنتوم یا شتاب حرکت مارکت را تشخیص می‌دهند، اندیکاتور MACD است. شما می‌توانید توسط این اندیکاتور شتاب یا مومنتوم مارکت را اندازه‌گیری کنید و بهترین نقطه ورود را پیدا کنید.
همینطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید بعد از اینکه قیمت در جفت ارز EURUSD و در تایم روزانه توانسته قله‌ای بعد از قله قبلی خود فتح کند، مومنتوم که توسط اندیکاتور MACD تشخیص داده می‌شود، آن را تایید نکرده و به جای بالا رفتن به سمت پایین کاهش پیدا کرده است. این مساله بدین معنی است که مارکت شتاب ندارد و قیمت قرار است کاهش پیدا کند.
مطالعه مقاله الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال چیست؟ را به شما پیشنهاد میکنیم.
تشخیص افت مومنتوم با اسیلاتور استوکاستیک
ابزار دیگری که تریدرها به وسیله آن افت مومنتوم یا شتاب حرکت مارکت را تشخیص می‌دهند، اسیلاتور استوکاستیک است. شما می‌توانید توسط این اسیلاتور شتاب یا مومنتوم مارکت را اندازه‌گیری کنید و بهترین نقطه ورود را پیدا کنید.
همینطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید بعد از اینکه قیمت در جفت ارز EURUSD و در تایم روزانه توانسته قله‌ای بعد از قله قبلی خود فتح کند، مومنتوم که توسط اسیلاتور استوکاستیک تشخیص داده می‌شود، آن را تایید نکرده و به جای بالا رفتن صاف شده است. در حقیقت این مساله بدین معنی است که مارکت شتاب ندارد و قیمت قرار است کاهش پیدا کند.
بهترین روش استفاده از اندیکاتور برای تشخیص مومنتوم
درست است که اندیکاتورها و اسیلاتورهای مومنتوم شتاب و سرعت مارکت را به شما نشان می‌دهند ولی یادتان باشد بهترین روش استفاده از آنها ترکیب کردن آنها با دیگر ابزارهای تکنیکالی مثل: پرایس اکشن و الگوهای مهم ادامه‌دهنده یا بازگشتی و یا همین واگرایی‌ها است که با ذکر چند مثال تصویری آنها را به شما نشان دادیم.
در حقیقت شما می‌توانید این اندیکاتورها را با ابزارهای دیگری مثل خطوط روند، سطوح مقاومت و حمایت و الگوهای کندل استیک نیز ترکیب کنید تا بهترین نتیجه را دریافت کنید.
به یاد داشته باشید که هیچ اندیکاتوری کامل و بدون خطا نیست و قبل از تصمیم‌گیری در مورد معاملات باید چندین فاکتور را با هم در نظر گرفت. علاوه بر آن، شما باید بر اساس اینکه تریدر کوتاه‌مدت و یا بلندمدت هستید، از اندیکاتورهای مختلفی استفاده کنید.
به عنوان مثال، معامله‌گران کوتاه مدت از اسیلاتور سریع‌تر استوکاستیک استفاده می‌کنند که سیگنال‌ها را زودتر نشان می‌دهد، در حالیکه تریدرهای بلندمدت از اندیکاتور MACD استفاده می‌کنند که آهسته‌تر است و تصویر کلی و بزرگتر مارکت را شفاف‌تر نمایش می‌دهد.
نتیجه گیری
همینطور که طی مطالعه این مقاله متوجه شدید، مومنتوم نشانگر سرعت تغییر یک جفت ارز در یک دوره معین و خاص است یا به عبارتی دیگر، مومنتوم ابزاری است که اشتیاق خریداران و فروشندگان در بازار را ارزیابی کرده و نشان می‌دهد.
برای فهم بهتر مومنتوم بهتر است اینگونه تصور کنید که مومنتوم درست مانند یک گلوله برفی در حال حرکت از بالای کوه به سمت پایین است که هرچه جلوتر می‌رود، سرعت و سایز آن بیشتر می‌شود.
در انتها یادتان باشد هر زمان صحبت از افت مومنتوم می‌شود منظور سرعت، قدرت و شتاب یک جفت ارز یا هر دارایی مالی دیگری است که روی چارت در حال بالاوپایین شدن است.
سؤالات متداول
آیا مومنتوم در فیزیک ارتباطی با مومنتوم در تحلیل تکنیکال دارد؟
در فیزیک، مفهومی به نام مومنتوم(Momentum) وجود دارد که به تکانه معروف است و برابر است با حاصلضرب سرعت در وزن یک جسم. علاوه بر مونتوم در فیزیک، در تحلیل تکنیکال هم مومنتوم داریم. هنگامی که یک تریدر شتابی را در قیمت یک ارز دیجیتال یا جفت ارز فارکس مشاهده کند، عموما به امید این که مومنتوم (Momentum) در موقعیت صعودی یا نزولی باقی می‌ماند، در پوزیشن لانگ و شورت قرار میگیرد.
مومنتوم در تحلیل تکنیکال چیست؟
مومنتوم و نرخ تغییر (ROC) شاخص های مالی ساده ای هستند که تفاوت بین قیمت بسته شدن امروز و بسته شدن روزهای قبل را نشان می دهند.
فرمول مومنتوم در تحلیل تکنیکال چیست؟
momentum = Close(today) – close(N days ago)
فرمول نرخ تغییر یا ROC در تحلیل تکنیکال چیست؟
Rate of change= (Close(today) – close(N days ago)) / Close(N days ago)
