اندیکاتور RSI یکی از شاخص‌های مهم و ابزاری بسیار کاربردی در تحلیل تکنیکال است که به ما کمک می‌کند، تا قدرت و ضعف روند قیمت یک دارایی را بهتر درک کنیم. به عبارت ساده‌تر، RSI مثل یک دماسنج عمل می‌کند و نشان می‌دهد که بازار در چه وضعیتی قرار دارد. با استفاده از اندیکاتور RSI، می‌توانیم نقاطی را شناسایی کنیم که احتمال تغییر جهت قیمت در آن‌ها بیشتر است و با دقت تصمیمات معاملاتی بهتری بگیریم. لازم به ذکر است که این اندیکاتور، به صورت یک خط در نمودار قیمت رسم می‌شود و بین صفر تا صد نوسان می‌کند.
اندیکاتور RSI چیست؟
همان‌طور که می‌دانید اندیکاتور RSI، ابزاری مفید و کارا در تحلیل تکنیکال است و برگرفته از عبارت “Relative Strength Index” می‌باشد؛ علاوه بر این، با عنوان اندیکاتوری بازگشتی نیز شناخته می‌شود. این ابزار در داشتن درک بهتر از قدرت و جهت حرکت قیمت یک دارایی، به افراد کمک به سزایی می‌کند. نوسانات این اندیکاتور کاربردی بین اعداد ۰ تا ۱۰۰ رخ می‌دهد و با اندازه گیری میزان سرعت تغییرات قیمت، نقاط احتمالی برگشت بازار را نشان می‌دهد؛ به عبارت دیگر، RSI به دو سوال مهم زیر پاسخ می‌دهد:
- آیا خریداران یا فروشندگان در بازار غالب هستند؟
- آیا زمان آن رسیده که روند قیمت تغییر کند؟
توجه داشته باشید که این شاخص معمولا در بازه زمانی “دو هفته‌ای” محاسبه می‌شود و در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتور مکدی، به تحلیلگران کمک می‌کند تا تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند.
مطالعه مقاله اندیکاتور مووینگ اوریج چیست را توصیه میکنیم.
کاربرد اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI یک ابزار مهم در تحلیل بازار است که به سادگی، روند بازار را به معامله‌گران نشان می‌دهد. این اندیکاتور با استفاده از یک نمودار خطی، نوسانات قیمت یک سهم را در بازه زمانی مشخصی نمایش می‌دهد که در آن، دو سطح بسیار مهم ۳۰ و ۷۰ وجود دارد که به ترتیب نشان دهنده مناطق اشباع فروش و اشباع خرید هستند.
وقتی شاخص RSI به زیر سطح ۳۰ می‌رسد، نشان می‌دهد که فشار فروش بر روی سهم بسیار زیاد شده است و ممکن است به زودی شاهد بازگشت قیمت باشیم؛ علاوه بر این زمانی که RSI بالای سطح ۷۰ قرار می‌گیرد، به این معنی است که تقاضا برای خرید سهم بسیار بالا رفته است و احتمال کاهش قیمت وجود دارد.
تحلیلگران و معامله‌گران می‌توانند با استفاده از خطوط روند در نمودار RSI، نقاط ورود و خروج بهتری را شناسایی نمایند؛ به عنوان مثال زمانی که یک خط روند صعودی در نمودار شکسته می‌شود، می‌تواند سیگنالی برای فروش سهم باشد.
فرمول اندیکاتور rsi
برای محاسبه اندیکاتور RSI، از فرمول ویژه‌ای استفاده می‌شود که بر اساس میانگین سود و زیان سهم در یک دوره مشخص می‌باشد. این فرمول به معامله‌گران کمک می‌کند تا مقدار RSI را بین 0 تا 100 محاسبه کنند و بر اساس آن تحلیل‌های خود را انجام دهند. برای محاسبه اندیکاتور آر اس آی، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید.
برای محاسبه شاخص قدرت نسبی “RSI”، ابتدا لازم است بازه زمانی مناسبی را مشخص نمایید. انتخاب بازه زمانی 14 روزه برای محاسبه این اندیکاتور، به معامله‌گران کمک می‌کند تا ریسک معاملات خود را کاهش دهند.
این بازه زمانی، تعادل مناسبی بین حساسیت به تغییرات قیمتی و پایداری شاخص ایجاد می‌کند. با استفاده از RSI ۱۴ روزه معامله‌گران می‌توانند نقاط ورود و خروج بهتری را شناسایی کنند و در نتیجه، احتمال کسب سود در کوتاه مدت افزایش می‌یابد.
بعد از این انتخاب، میانگین سود و ضرر سهم را در دوره زمانی مشخص محاسبه کنید؛ به این ترتیب که، قیمت‌های روزهایی که سهم سود داشته است را با هم جمع کنید و بر تعداد روزها تقسیم نمایید تا میانگین سود به دست آید. همین فرآیند را برای روزهایی که سهم ضرر کرده است، انجام دهید تا میانگین ضرر را بدست بیاورید.
شایان توجه است که قیمت روزهای مثبت و منفی، پایه و اساس محاسبه RSI هستند که با بهره‌گیری از آن‌ها می‌توان میانگین سود و زیان را بدست آورد.
۱- قیمت روزهای مثبت: روزهای مثبت، روزهایی هستند که قیمت پایانی یک سهم نسبت به روز کاری قبل افزایش پیدا می‌کند. به عبارت ساده‌تر زمانی که ارزش یک سهم در پایان روز معاملاتی بیشتر از روز قبل شود، آن روز را یک روز مثبت می‌نامند.
۲- قیمت روزهای منفی: روزهای منفی، روزهایی هستند که قیمت پایانی یک سهم نسبت به روز کاری قبل کاهش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر اگر قیمت یک سهم در پایان روز کاری کمتر از قیمت پایانی روز گذشته باشد، آن روز را یک روز منفی می‌نامند.
انواع واگرایی در اندیکاتور RSI
واگرایی در اندیکاتور RSI، نشان دهنده تضاد بین حرکت قیمت و سیگنال‌های این اندیکاتور است. دو نوع واگرایی در این اندیکاتور کاربردی وجود دارد که عبارتند از:
- واگرایی معمولی
جالب است بدانید که دو نوع واگرایی معمولی مثبت و منفی وجود دارد. در واگرایی مثبت زمانی که RSI در ناحیه اشباع فروش کف بالاتری می‌سازد اما قیمت کف پایین‌تری می‌سازد، احتمال تغییر روند از نزولی به صعودی وجود دارد؛ ولی در واگرایی منفی وقتی RSI در ناحیه اشباع خرید سقف بالاتری می‌سازد اما قیمت سقف پایین‌تری می‌سازد، احتمال تغییر روند از صعودی به نزولی افزایش می‌یابد.
- واگرایی مخفی
هنگامی که قیمت و اندیکاتور در جهت مخالف یکدیگر حرکت کنند، واگرایی مخفی رخ داده است. این واگرایی به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شود. در واگرایی مخفی مثبت اندیکاتور یک کف پایین‌تر ایجاد می‌کند، در حالی که قیمت یک کف بالاتر تشکیل می‌دهد و این نشان دهنده این است که ممکن است روند صعودی با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند.
در واگرایی مخفی منفی اندیکاتور یک سقف بالاتر ایجاد می‌کند، در حالی که قیمت یک سقف پایین‌تر تشکیل می‌دهد و این حالت معمولاً نشانه‌ای از ضعف روند صعودی و احتمال تغییر آن به روند نزولی است.
انواع نوسان گیری در اندیکاتور آر اس آی
لازم به یادآوری است که اندیکاتور rsi ابزاری ارزشمند برای تحلیلگران بازار است که با ارائه سیگنال‌های خرید و فروش، به تصمیم گیری آنان کمک شایانی می‌کند. این اندیکاتور که در پایین نمودار قیمت سهام نمایش داده می‌شود، با مقایسه میانگین سود و زیان اخیر در بین مقادیر ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم RSI، رویکرد مقایسه‌ای آن است که در تحلیل‌های مختلف کاربرد دارد.
شایان توجه است که سطوح ۳۰ و ۷۰ در این اندیکاتور از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ زیرا عبور نمودار از این سطوح، می‌تواند نشان دهنده شرایط اشباع خرید یا فروش باشد و به عنوان یک سیگنال هشدار دهنده برای معامله‌گران تلقی شود. در ادامه این مطلب، به روش‌های مختلف نوسان گیری جهت دریافت سیگنال خرید و فروش در RSI می‌پردازیم.
روش اول: دریافت سیگنال خرید و فروش از طریق ترسیم خطوط روند
یکی از روش‌های معمول برای شناسایی نقاط ورود و خروج در بازار، استفاده از خطوط روند روی اندیکاتور RSI است. با رسم یک خط روند روی نمودار RSI، می‌توانید روند صعودی یا نزولی این اندیکاتور را تشخیص دهید. هنگامی که نمودار آر اس آی به خط روند برخورد می‌کند، ممکن است یک سیگنال خرید یا فروش صادر شود؛ برای مثال، اگر خط روند صعودی را رسم کرده باشید و نمودار RSI به این خط برخورد کند، ممکن است سیگنالی برای فروش دارایی باشد.
مطالعه مقاله خط روند چیست؟ را پیشنهاد میکنیم.
روش دوم: دریافت سیگنال خرید و فروش از واگرایی منفی (نمودار اصلی و rsi)
واگرایی منفی در تحلیل تکنیکال زمانی رخ می‌دهد که نمودار سهام و اندیکاتور rsi، سیگنال‌های متناقضی را ارسال کنند؛ به عنوان مثال ممکن است نمودار سهم به قله جدیدی برسد، اما این اندیکاتور قله پایین‌تری را ثبت کند. این اختلاف نشان می‌دهد که قدرت روند صعودی در حال کاهش است و احتمال تغییر روند به نزولی وجود دارد. در این صورت، برای تأیید واگرایی منفی باید مطمئن شوید که قله دوم در نمودار سهام به طور کامل تشکیل شده باشد. تشخیص نادرست قله و نسبت دادن واگرایی به نقاطی که هنوز قله محسوب نمی‌شوند، یکی از اشتباهات رایج در تحلیل تکنیکال است؛ بنابراین، شناسایی دقیق نقاط اوج و پایین (پیوت‌ها) اهمیت زیادی دارد. برای یادگیری بهتر این مفاهیم می‌توانید از مطالب آموزشی کوینوورس که معتبرترین مرجع آموزشی برای فارسی زبانان است، استفاده نمائید.
روش سوم: دریافت سیگنال خرید و فروش از واگرایی مثبت (نمودار اصلی و rsi)
وقتی در انتهای یک روند نزولی، نمودار کفی پایین‌تر از کف قبلی می‌زند اما اندیکاتور RSI کفی بالاتر تشکیل می‌دهد، به این حالت واگرایی مثبت می‌گویند. این واگرایی نشان می‌دهد که ممکن است روند نزولی به پایان رسیده باشد و روند صعودی جدیدی آغاز شود. به عبارت دیگر در این حالت، اندیکاتور RSI خلاف جهت قیمت حرکت می‌کند و یک سیگنال خرید بالقوه را نشان می‌دهد؛ البته برای اطمینان بیشتر توصیه می‌شود پس از تشکیل کف جدید در RSI، چند کندل صعودی متوالی نیز مشاهده شود تا اعتبار این سیگنال افزایش یابد.
آموزش کار با اندیکاتور RSI و افزودن آن به چارت
برای استفاده از اندیکاتور RSI و افزودن آن به نمودار لازم است که مراحل زیر را به صورت گام به گام انجام دهید.
- برای شروع لازم است که صفحه نموداری که قصد تحلیل آن را دارید، باز کنید.
- سپس در نوار ابزار، به بخش اندیکاتورهای موجود در چارت مورد نظر مراجعه کنید و RSI را جستجو کنید.
- پس از پیدا کردن این اندیکاتور، بر روی آن کلیک کنید و به چارت اضافه نمایید.
- در این مرحله می‌توانید تنظیمات اندیکاتور را تغییر دهید؛ البته تنظیمات پیش فرض آن معمولاً برای اکثر تحلیل‌ها مناسب می‌باشد.
ترسیم خطوط ترند RSI
همان‌طور که در تحلیل تکنیکال از خطوط روند برای پیش بینی حرکت قیمت استفاده می‌شود، می‌توانید از خطوط روند برای اندیکاتور RSI نیز بهره ببرید. با رسم این خطوط بر روی نمودار RSI، می‌توانید نقاط احتمالی تغییر روند و سطوح حمایت و مقاومت جدید را شناسایی کنید. این روش به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات معاملاتی دقیق‌تری بگیرید.
اندیکاتور RSI به عنوان حمایت و مقاومت
RSI به عنوان یک ابزار قدرتمند در تحلیل تکنیکال، به معامله‌گران کمک می‌کند تا سطوح مهم حمایت و مقاومت در نمودار قیمت را بهتر شناسایی کنند. با بررسی همزمان نمودار قیمت و RSI، می‌توانید نقاطی را که احتمال تغییر روند در آن‌ها بیشتر است، تشخیص دهید؛ برای مثال زمانی که قیمت به یک سطح مقاومتی نزدیک می‌شود، RSI نیز معمولاً به محدوده اشباع خرید می‌رسد و در نقاطی که قیمت از یک سطح حمایتی مهم حمایت می‌شود، RSI نیز اغلب در محدوده اشباع فروش قرار دارد. این روش، نقش موثری در تصمیم گیری‌های دقیق تحلیلگران دارد.
مطالعه مقاله نمادهای فارکس را به شما پیشنهاد میکنیم.
اشباع خرید و فروش
می‌دانید که شاخص rsi به عنوان ابزاری قوی، بین صفر تا صد نوسان می‌کند و دو سطح کلیدی ۳۰ و ۷۰ را به تحلیل‌گر نشان می‌دهد. زمانی که RSI به زیر ۳۰ می‌رسد، نشان از اشباع فروش و احتمال تغییر روند به سمت صعودی دارد؛ به عبارت دیگر، سهام در این حالت ممکن است ارزان‌تر از ارزش واقعی خود معامله شود. زمانی که RSI بالای ۷۰ قرار می‌گیرد، این نشان از اشباع خرید و احتمال تغییر روند به سمت نزولی دارد؛ در این حالت، سهام ممکن است بیش از ارزش واقعی خود قیمت گذاری شود.
سخن پایانی
در مقاله آموزش اندیکاتور RSI آموختید که این اندیکاتور، ابزار بسیار مفید و دقیقی در تحلیل‌های تخصصی می‌باشد و نقش حیاتی در درک روند بازار دارد. این اندیکاتور با اندازه گیری روند تغییرات قیمت، نقطه‌های احتمالی برگشت بازار را به معامله‌گران نمایش می‌دهد. گفتنی است که واگرایی‌ها در اندیکاتور RSI، اختلاف حرکت قیمت و سیگنال‌های آن را نشان می‌دهد و دو نوع معمولی و مخفی دارد. علاوه بر این‌ها برای دریافت سیگنال خرید و فروش، روش‌های مختلفی از جمله دریافت سیگنال از طریق ترسیم خطوط روند، واگرایی مثبت و منفی وجود دارد.
توجه داشته باشید که برای بهره‌مندی از کاربردهای این اندیکاتور، به سادگی آن را به چارت و نمودار مورد نظرتان اضافه کنید؛ همچنین می‌توانید برای محاسبه rsi فرمول آن را به خاطر بسپارید، تا در صورت لزوم از آن استفاده کنید.
با این حال به خاطر داشته باشید که برای انتخاب اندیکاتور مناسب جهت تحلیل چارت‌ها، لازم است که دانش خود را با استفاده از مطالب آموزشی افزایش دهید؛ به همین جهت می‌توانید از دیگر مقالات آموزشی کوینوورس مانند آموزش اندیکاتور مکدی، باند بولینگر و سایر اندیکاتورها بهره بگیرید.
